در اين پست تنها به نمونه هاي از معادل هاي اين دو زبان، تنها ده كلمه ي روتين را انتخاب و معادل هاي اين دو زبان را به مقايسه گذاشته ايم :

1- كامپيوتر : از" compute " به معناي محاسبه و " er " به عنوان فاعل ساز ساخته شده است :

فارسي : رايانه : اين واژه از ريشه‌يِ فرضيِ ايرانيِ باستانِ –radz* است كه به معنايِ « مرتّب كردن » بوده. اين ريشه به‌صورتِ –rad به فارسيِ باستان رسيده و به شكلِ rāy در فارسيِ ميانه (پهلوي) به‌كار رفته. اين توجيهي است كه براي ساخت اين كلمه اقامه مي شود. پر واضح است كه هيچ يك از فارسي زبانان در تمام عمر خود مصدر رايانيدن را نشنيده اند و تنها راه فهميدن آن حفظ اين معادل مي باشد.

تركي : بيلگي سايار: بيلگي (اطلاعات) + ساي ( مصدر سايماق به معناي پردازش) +ار (صفت فاعلي) = پردازشگر اطلاعات ... پر واضح است كه با نشان دادن اين كلمه به يك ترك زبان بدون هيچ ديد قبلي او به راحتي معناي پردازشگر اطلاعات را از آن استخراج خواهد كرد. و نيازي به سفر به قعر باستان براي معادل سازي اين كلمه نيست.

 2- عينك : عين (عربي) + ك (پسوند تصغيري)

فارسي : چشمك؟!!! ( چشم فرنگي )

تركي : گوزلوك = گوز (چشم) + لوك (پسوند الصاق) = گوزه تاخيلان؛ آنچه كه به چشم مي زنند

3- ناسيوناليسم(فر)

فارسي : ملي گرايي : ملي (عربي) + گرايي

تركي : اولوسچولوق = اولوس (به معناي ملت) + چلوق (همت گماشتن به هر كاري) = ناسيوناليسم

4- سوسياليسم(فر)

فارسي : جامعه خواهي = جامعه (عربي) + خواهي

تركي : توپلومجلولوق = توپلوم(جامعه) + جولوق(گرايي)

5- راديكاليسم

فارسي : افراط (عربي بر وزن افعال از ريشه فرط) + گرايي

تركي : كوكدنجيليك = كوك (ريشه؛ اساس؛ پايه) + دن (از و صفت موكد) + جيليك (گرايش)

6- ديسيپلين (فر)

فارسي : نظم؛ ترتيب

تركي : دوزونجه (مصدر دوزمك به معناي نظم و تريتب دادن )

7- هلي كوپتر

فارسي : بالگرد : بماند كه به جاي بال پره مناسبتر بود.

تركي : ديك اوچار = ديك (عمودي) + اوچ (پرواز كردن و بلند شدن) + ار (فاعل ساز) = آنجه كه عمودي از زمين بر مي خيزد

8-  اگزيستانسياليسم(فر)

فارسي : وجود گرايي = وجود (عربي از ريشه وجد بر وزن فعول) + گرايي

تركي : واراولوشچولوق = وار (وجود) = اول (گرايش) + چولوق

9- اكسيداسيون

فارسي : اكسايش = ؟!؟!!

تركي : پاسلاتماق (دقيقا به معناي اكسيداسيون )

10- الكتروليت (فر)

فارسي : ؟؟؟

تركي : ايلديري ياليتيق = ايلديري (الكتريك) + ياليتيق (تجزيه) = تجزيه الكتريكي

به هر حال تلاشمان بر اين بوده تا كلماتي را انتخاب كنيم كه فارسي معادل داشته است! تا بتوان مقايسه ي نزديك تري انجام داد و گرنه زبان تركي از ده ها هزار كلمه برخوردار است كه در فارسي هيچ معادلي ندارد. سايقي لار

مقايناق : تلخيص و اقتباس از مقاله آتيللا صفوي

          : وئبلاگ " زبان و ادبيات توركان خوراسان "

آدرئس : http://salariyan.blogfa.com/post-5196.aspx